Profesorowie P. James E. Peebles i Barry C. Barish zostali pierwszymi w historii laureatami Nagród Kopernikańskich. „To wyróżnienie w dziedzinie nauki, jest realizacją koncepcji docenienia dorobku najdoskonalszych badaczy, których prace poszerzają granice ludzkiego poznania” – podkreślił premier Mateusz Morawiecki, którego list odczytano podczas gali na Zamku Królewskim w Warszawie. Głos podczas uroczystości zabrał także minister edukacji i nauki Przemysław Czarnek.

We wtorek 20 czerwca na Zamku Królewskim wręczono pierwsze w historii Nagrody Kopernikańskie. Wyróżnienie, przyznawane przez Prezydium Akademii Kopernikańskiej, jest formą docenienia dorobku badaczy, którzy przesuwają granice dotychczasowego poznania ludzkości.

Pierwszymi laureatami nagrody zostali astronom i kosmolog prof. P. James E. Peebles oraz fizyk prof. Barry C. Barish.

Transmisję z wydarzenia można oglądać na naszej stronie.

Minister Czarnek: W ciągu zaledwie kilku miesięcy, w Akademii oraz Szkole Głównej Mikołaja Kopernika, wiele się zadziało

W uroczystości na Zamku Królewskim udział wzięli m.in. minister edukacji i nauki Przemysław Czarnek oraz sekretarz stanu, Pełnomocnik Rządu do spraw rozwoju i umiędzynarodowienia edukacji i nauki Tomasz Rzymkowski.

– Jesteśmy cały czas w Roku Kopernikańskim i jednym z bardzo ważnych momentów tego roku jest dzisiejsze święto – mówił szef resortu edukacji. – 19 lutego powołaliśmy, decyzją pana prezydenta Andrzeja Dudy, Akademię Kopernikańską i od tego czasu – w ciągu zaledwie kilku miesięcy – w Akademii oraz Szkole Głównej Mikołaja Kopernika wiele się zadziało. Zostały powołane kolegia ekonomii, zarządzania, medyczne – czekają na powołania kolejne kolegia. Jest to dzieło całego gremium ludzi, dzieło które ma ogromną szansę w ciągu kolejnych 20 lat kopernikańskiego programu wznosić na wyżyny naukę europejską i światową – podkreślał Przemysław Czarnek.

Minister podziękował też laureatom za przyjęcia wyróżnienia oraz obecność na Zamku Królewskim w Warszawie. – Są takie nagrody, które są ogromnym wyróżnieniem dla laureatów, ale są też tacy laureaci, którzy są wyróżnieniem dla nagrody i dla tych, którzy tę nagrodę ustanawiają i przekazują. Jestem przekonany, że dzisiaj mamy do czynienia z dwoma tymi sytuacjami naraz – tłumaczył szef resortu edukacji.

List od premiera Mateusza Morawieckiego

W trakcie gali odczytany został również list od premiera Mateusza Morawieckiego, który także gratulował laureatom oraz chwalił działania Akademii Kopernikańskiej.
„Nagrody Kopernikańskiej, najnowsze w naszym kraju wyróżnienie w dziedzinie nauki, są realizacją koncepcji docenienia dorobku najdonioślejsze najdoskonalszych badaczy, których prace poszerzają granice ludzkiego poznania” – tłumaczył szef rządu w liście skierowanym do uczestników gali oraz samych laureatów.

Jak podkreślił dalej premier Morawiecki, nagroda jest też sposobem uznania osób w szczególny sposób zasłużonych we wzbogacaniu wspaniałych osiągnięć ludzkiego umysłu. „Jest też formą budowania prestiżu instytucji. Akademia Kopernikańska, ten nowy ośrodek w polskim systemie, ma wielki potencjał i wszelkie możliwości, by stać się międzynarodową korporacją, która tworzy płaszczyznę współpracy między naukowcami wielu narodów i różnorodnych specjalizacji” – dodał szef rządu.

Wyjątkowe wyróżnienie dla wyjątkowych badaczy
Nagrody Kopernikańskie są przyznawane za wybitne osiągnięcia naukowe o przełomowym znaczeniu i zasięgu międzynarodowym. Wyróżnienie – w formie indywidualnej nagrody pieniężnej w wysokości 500 tys. zł – w tym roku zostało wręczone po raz pierwszy.

W jednym roku Akademia przyznaje maksymalnie dwa takie wyróżnienia i tak właśnie stało się w tym roku, kiedy nagrodzeni zostali prof. P. James E. Peebles oraz prof. Barry C. Barish.

Urodzony w 1935 roku w Kanadzie kanadyjski astronom i kosmolog prof. Phillip James Edwin uzyskał doktorat w Uniwersytecie Princeton, w którym kontynuował swoją karierę naukową w kolejnych latach. Jest twórcą wielu znaczących odkryć naukowych w astronomii w szczególności odnoszących się do wyjaśnienia teorii Wielkiego Wybuchu, jak również rozważań w obszarze „czarnej materii” oraz „czarnej energii”. Jest również kreatorem wielu koncepcji, które tworzyły ramy ideowe dla poszukiwań naukowych wielu uczonych. Jego inspirująca rola w tym zakresie, jest powszechnie uznawana w środowisku astronomów na całym świecie.Nagrody

Za swoje osiągnięcia otrzymał Nagrodę Nobla w 2019 roku, w uznaniu odkryć teoretycznych w obszarze kosmologii. Uzyskał również wiele innych prestiżowych nagród i wyróżnień, jest członkiem Americen Academy of Sciences and Arts oraz National Academy of Sciences.

Drugi laureat Nagrody, czyli fizyk prof. Barry C. Barish urodził się w 1936 roku w Stanach Zjednoczonych, jako dziecko żydowskich imigrantów z Polski. Uzyskał doktorat w Uniwersytecie Kalifornijskim w Berkeley, następnie był związany z CALTECH w Pasadenie. Jest fizykiem eksperymentalnym, zajmującym się głównie zagadnieniem wysokich energii oraz fal grawitacyjnych. Odegrał pionierską rolę w podziemnych badaniach eksperymentalnych w jaskini Gran Sasso we Włoszech oraz kierował badaniami Obserwatorium Laser Interferometer Gravitational-wave Observatory (LIGO). Jest także twórcą LIGO – Scientific Collaboration – zespołu międzynarodowych instytutów fizycznych i grup badawczych zajmujących się poszukiwaniem fal grawitacyjnych, które obecnie liczy ponad 1000 współpracowników na całym świecie skupionych na prowadzeniu badań naukowych.

Wspólnie z Kipem Thorne’em i Rainerem Weissem jest laureatem Nagrody Nobla w dziedzinie fizyki w 2017 roku za decydujący wkład w detektor LIGO i zaobserwowanie fal grawitacyjnych. Jest członkiem m.in. American Academy of Arts and Sciences oraz amerykańskiej Narodowej Akademii Nauk, laureatem m.in. Nagrody im. Enrico Fermiego z 2016 r.