Nagrody Kopernikańskie 2023

Nagrody Kopernikańskie, przyznawane przez Prezydium Akademii Kopernikańskiej, są formą docenienia dorobku badaczy, którzy przesuwają granice dotychczasowego poznania ludzkości. Nagrody Kopernikańskie są przyznawane za wybitne osiągnięcia naukowe o przełomowym znaczeniu i zasięgu międzynarodowym. Wyróżnienie – w formie indywidualnej nagrody pieniężnej w wysokości 500 tys. zł – po raz pierwszy wręczone zostało w 2023 roku– w tym roku 2023 zostały wręczone po raz pierwszy i wyjątkowo otrzymały  je dwie osoby.

Barry Clark Barish (ur. 27 stycznia 1936 w Omaha) – amerykański fizyk doświadczalny. Wraz z Kipem Thorne’em i Rainerem Weissem laureat Nagrody Nobla w dziedzinie fizyki w 2017 roku za decydujący wkład w detektor LIGO i zaobserwowanie fal grawitacyjnych. Członek m.in. American Academy of Arts and Sciences oraz amerykańskiej Narodowej Akademii Nauk, laureat m.in. Nagrody im. Enrica Fermiego z 2016 r.

Philip James Edwin Peebles (Jim Peebles) (ur. 25 kwietnia 1935 w Winnipeg) – kanadyjski astronom i kosmolog, laureat Nagrody Nobla w dziedzinie fizyki za 2019 rok.

Studiował na University of Manitoba, gdzie uzyskał stopień BSc. W 1958 roku przeniósł się na Uniwersytet Princeton, gdzie w 1962 roku uzyskał stopień doktora. Z tą uczelnią związał całą swoją karierę naukową.

Zajmował się głównie kosmologią teoretyczną, rozwijając modele Wielkiego Wybuchu. W latach 60. XX wieku, wspólnie z Robertem Dicke, założyli istnienie mikrofalowego promieniowania tła (postulowanego wcześniej przez George’a Gamowa) i planowali potwierdzić jego istnienie. Wyprzedziła ich grupa z Bell Labs (Arno Penzias i Robert Woodrow Wilson). Peebles badał charakterystyczne cechy tego promieniowania, starając się wykorzystać je jako założenia dla modeli wszechświata. Badał występowanie helu i innych lekkich pierwiastków we wszechświecie, wykazując na tej podstawie zgodność teorii Wielkiego Wybuchu z obserwacjami. Przedstawiał dowody na występowanie znacznych ilości ciemnej materii w halo galaktycznym.

8 października 2019 został nagrodzony Nagrodą Nobla w dziedzinie fizyki za jego teoretyczne odkrycia w fizycznej kosmologii. Otrzymał połowę nagrody, drugą połową podzielili się Michel Mayor i Didier Queloz